Zaskakująco prosty i przepyszny — dżem z cukinii, który smakuje jak ananas. Znasz to uczucie, kiedy goście pytają o przepis, a Ty uśmiechasz się pod nosem, bo takiego efektu nikt się nie spodziewał? Jeśli nigdy nie słyszałaś o słodkim dżemie z warzywa, które zwykle trafia do leczo, ten artykuł zmieni Twoje spojrzenie na cukinię — na zawsze.
Jako szef cukierni z 15-letnim doświadczeniem wiem, że czasem prawdziwe perełki kryją się w rzeczach najprostszych. Dżem z cukinii to nie tylko tani i smaczny przysmak, ale też doskonały sposób na zaskoczenie bliskich — zarówno smakiem, jak i… składem. W tym artykule pokażę Ci krok po kroku, jak zrobić dżem z cukinii, jakie triki stosuję w swojej pracy i dlaczego ten przepis pokochali nawet moi najbardziej wymagający klienci.
Czy dżem z warzywa może smakować jak owoc tropikalny?
Zaskoczenie to mało powiedziane. Dżem z cukinii, przygotowany zgodnie z odpowiednimi proporcjami i dodatkami, do złudzenia przypomina smak ananasa albo nawet lekko egzotycznego mango. Skąd ten efekt?
Sekret tkwi w połączeniu struktury cukinii (która po ugotowaniu robi się miękka i chłonie smaki jak gąbka) oraz dodatków — takich jak naturalny sok z cytryny, cukier i aromat ananasowy (lub świeży sok/pulpę ananasa).
Wielu moich znajomych ogrodników i domowych przetwórców odkryło ten przepis jako sposób na wykorzystanie nadmiaru cukinii w sezonie letnim. Badania opublikowane w „Acta Horticulturae” w 2020 roku wskazują, że Polska produkuje rocznie ponad 16 tys. ton cukinii — i duża część gnije niewykorzystana. A przecież zamiast wyrzucać, można zamknąć lato w słoikach i cieszyć się słodyczą przez cały rok.
Jak zrobić dżem z cukinii – krok po kroku dla początkujących
Pora przejść do konkretów. Oto sprawdzony przepis, który sprawdzi się nawet u osób bez większego doświadczenia w robieniu przetworów.
Składniki (na ok. 6 słoików po 250 ml):
– 2,5 kg cukinii (najlepiej młoda, bez dużych pestek)
– 800 g cukru
– 2 opakowania cukru wanilinowego (16 g)
– Sok z 1 lub 2 cytryn
– 2 opakowania galaretki ananasowej (lub brzoskwiniowej niższą wersję kwasowości)
– Opcjonalnie: 1 puszka ananasa pokrojonego w drobną kostkę (dla wzmocnienia efektu)
Przygotowanie krok po kroku:
1. Cukinię obierz, przekrój wzdłuż i usuń pestki (jeśli są duże). Zetrzyj na tarce o grubych oczkach lub pokrój w drobną kostkę.
2. Wrzuć warzywo do dużego garnka i gotuj na małym ogniu przez ok. 20 minut, aż puści sok i zacznie się rozpadać.
3. Dodaj cukier, cukier wanilinowy i sok z cytryny. Gotuj przez kolejne 15 minut na niewielkim ogniu, często mieszając.
4. Dodaj galaretkę ananasową i – jeśli chcesz – pokrojonego ananasa z puszki. Gotuj jeszcze 10–15 minut, aż masa zgęstnieje i lekko się zeszkli.
5. Gorący dżem przelej do wyparzonych słoików, dokładnie zakręć i odwróć do góry dnem na 10 minut. Nie trzeba pasteryzować, jeśli słoiki dobrze się zamkną.
Rady szefa cukierni:
– Jeśli chcesz uzyskać jasny kolor – użyj jasnej odmiany cukinii i nie dodawaj ananasa z puszki.
– Galaretka nie tylko nadaje smak, ale też teksturę – bez niej dżem może być zbyt rzadki.
– Dżem pasuje idealnie do gofrów, tostów, naleśników… ale spróbuj dodać go do ciasta jako nadzienia lub warstwy!
5 błędów, które popełnia większość osób robiąc dżem z cukinii
Choć przepis jest nieskomplikowany, wiele osób popełnia drobne błędy, które wpływają na konsystencję i smak dżemu:
1. Cukinia z dużymi pestkami – stara cukinia jest włóknista i mniej soczysta. Wybierz młodą, najlepiej do 600 g każda.
2. Za krótki czas gotowania – masa musi odparować i zyskać odpowiednią lepkość.
3. Zbyt dużo cukru – to częsty błąd wynikający z przekonania, że więcej cukru = lepsza konserwacja. W rezultacie smak jest przesłodzony.
4. Pomijanie dodatku cytryny – to ona nadaje owocowy charakter i balansuje słodycz.
5. Zbyt duże kawałki cukinii – nie rozpadną się, przez co dżem będzie grudkowaty.
Co mówią badania o przetworach z warzyw?
Choć cukinia to nieoczywisty kandydat na dżem, warto wiedzieć, że warzywa z rodziny dyniowatych (do których cukinia należy) są źródłem błonnika, beta-karotenu i witamin z grupy B. W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie wykazano, że warzywa poddane delikatnej obróbce termicznej zachowują znaczną część wartości odżywczych (Źródło: dr hab. Anna Wójcik, „Zachowanie wartości odżywczych w przetworach warzywnych”, 2021).
Oznacza to, że Twoje przetwory mogą być nie tylko smaczne, ale i całkiem zdrowe – zwłaszcza przy racjonalnym użyciu cukru.
Ten niepozorny słoiczek zmienia wszystko
Wyobraź sobie zaskoczenie gości, kiedy po spróbowaniu Twojego dżemu pytają: „Skąd ananas w środku?”, a Ty odpowiadasz: „To tylko cukinia!”. Taki dżem nie tylko zaskakuje smakiem, ale też zdobywa serca każdego, kto go spróbuje — nawet dzieci, które omijają warzywa szerokim łukiem.
Zamień sezonową nadwyżkę cukinii w kulinarne złoto, a gdy raz spróbujesz — będzie to Twój obowiązkowy punkt każdego lata. Smacznego i… daj znać, czy naprawdę udało Ci się zaskoczyć gości!
Podziel się w komentarzu, jakie inne nietypowe przetwory robisz ze swoich warzyw — może odkryjemy razem kolejny kulinarny hit!
0 komentarzy